تشخیص طلای اصل از تقلبی در خانه، دغدغه‌ای است که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند. با توجه به تنوع و پیچیدگی‌های موجود در بازار طلا، آشنایی با روش‌های ساده و مؤثر برای شناسایی طلای اصل می‌تواند به جلوگیری از خرید مصنوعات تقلبی کمک کند. در این مقاله، به بررسی روش‌های مختلفی می‌پردازیم که در آن‌ها با استفاده از ابزارهای ساده و در دسترس، می‌توانید اصالت طلای خود را در خانه بررسی کنید.
چرا خرید طلای اصل از اهمیت بالایی برخوردار است؟
اهمیت خرید طلای اصل از جنبه‌های مختلفی مانند خرج درست در این اقتصادی، امنیت سرمایه‌گذاری، کیفیت و اصالت کالا قابل بررسی است. طلای اصل به دلیل ارزش ذاتی بالا، یک سرمایه‌گذاری مطمئن محسوب می‌شود که در طول زمان، نه تنها ارزش خود را از دست نمی‌دهد، بلکه اغلب با افزایش قیمت همراه است. خرید طلای تقلبی یا طلایی با عیار پایین نیز می‌تواند منجر به ضرر مالی قابل‌توجهی شود. زیرا چنین مصنوعاتی نه تنها ارزش واقعی طلا را ندارند، بلکه در بازار خریدوفروش نیز به‌عنوان دارایی معتبر شناخته نمی‌شوند.
از منظر قانونی، خرید طلای اصل به معنای خرید از فروشگاه‌های معتبر و دارای مجوز است که مسئولیت تضمین اصالت و کیفیت طلا را بر عهده دارند. در این راستا، دریافت فاکتور طلا فروشی رسمی و معتبر که شامل اطلاعاتی مانند وزن، عیار و قیمت طلا باشد، اهمیت بالایی دارد و در صورت بروز اختلافات یا مشکلات، می‌تواند به‌عنوان سندی قانونی مورد استفاده قرار گیرد.
یکی دیگر از جنبه‌های مهم خرید طلای اصل، کیفیت و دوام آن است. مصنوعات طلا با عیار پایین یا تقلبی، علاوه بر کاهش ارزش مالی، ممکن است از نظر زیبایی و دوام نیز دچار مشکلاتی شوند که از نمونه آن‌ها می‌توان به تغییر رنگ یا آسیب‌پذیری در برابر ضربه و خوردگی اشاره کرد. همچنین، طلای تقلبی می‌تواند حاوی مواد مضر برای پوست باشد و منجر به بروز حساسیت‌های پوستی شود.
بیشتر بخوانید: چگونه بفهمیم سنگ انگشتر اصل است؟
بررسی علائم و حکاکی‌های روی طلا برای اطمینان از اصل بودن آن
این علامت‌ها می‌توانند اطلاعاتی درباره عیار طلا، نوع فلز و حتی محل ساخت طلا فراهم کنند. به‌طور معمول، حکاکی‌ها به‌عنوان اولین مرحله برای شناسایی طلای اصل از طلای تقلبی استفاده می‌شوند.
نحوه تفسیر کدهای عیار و محل ساخت
کدهای عیار طلا نشان‌دهنده میزان خلوص طلا در یک قطعه هستند. این اعداد معمولاً به صورت یک عدد سه یا چهار رقمی بر روی طلا حک می‌شوند. برخی از رایج‌ترین کدهای عیار عبارتند از:
- ۳۷۵: نشان‌دهنده طلای ۹ عیار (۳۷.۵% خلوص طلا).
- ۵۸۵: نشان‌دهنده طلای ۱۴ عیار (۵۸.۵% خلوص طلا).
- ۷۵۰: نشان‌دهنده طلای ۱۸ عیار (۷۵% خلوص طلا).
- ۹۹۹: نشان‌دهنده طلای ۲۴ عیار (۹۹.۹% خلوص طلا).
این اعداد برای جلوگیری از تقلب و تعیین میزان طلای خالص در هر قطعه استفاده می‌شوند و می‌توانند به خریدار کمک کنند تا از کیفیت طلا اطمینان حاصل کند.
علاوه بر کدهای عیار، در برخی از قطعات طلا ممکن است کدهایی برای مشخص کردن محل ساخت یا کارخانه تولیدکننده وجود داشته باشد. این علائم معمولاً به‌صورت حروف و اعداد حک می‌شوند و نشان‌دهنده کشور یا برند خاصی هستند. برای مثال:
- “T” ممکن است نشان‌دهنده ساخت تهران باشد.
- “AU” ممکن است نشان‌دهنده طلا باشد (چون “AU” نماد شیمیایی طلاست).
- برخی از سازندگان معروف مانند برند کارتیر (Cartier) یا تیفانی (Tiffany) نیز نمادهای خاص خود را دارند که با حکاکی بر روی طلا قابل شناسایی هستند.
این علائم به‌ویژه در طلاهای برند و لوکس اهمیت زیادی دارند، چرا که تأسیسگاه و برند می‌تواند تأثیر زیادی بر ارزش و اصالت طلا داشته باشد.
آزمایش چگالی و سنجش وزن طلا
آزمایش چگالی یکی از دقیق‌ترین روش‌ها در نحوه تشخیص طلای اصل از تقلبی در خانه است. برای انجام آزمایش چگالی، باید وزن و حجم طلا را اندازه‌گیری کرده و از فرمول چگالی برای ارزیابی آن استفاده کرد. چگالی طلا خالص معمولاً ۱۹.۳۲ گرم بر سانتی‌متر مکعب است. مراحل آزمایش چگالی طلا به شرح زیر است:
- ابتدا باید وزن دقیق قطعه طلا را با یک ترازو دقیق و بر حسب گرم اندازه‌گیری کنید. برای این کار، یک ترازو دیجیتال دقیق لازم است.
- برای اندازه‌گیری حجم طلا، از روش جابجایی آب استفاده می‌شود. این روش به‌ویژه زمانی که طلا به صورت قطعه یا زیورآلات باشد، بسیار کاربردی است. ابتدا یک ظرف با حجم مشخص (لیوان اندازه‌گیری یا یک ظرف مدرج) را پر از آب کنید و سطح آب را یادداشت کنید.
- سپس قطعه طلا را به آرامی درون ظرف آب قرار دهید. توجه داشته باشید که طلا باید کاملاً زیر آب فرو برود و هیچ قسمتی از آن نباید بیرون از آب باشد.
- بعد از قرار دادن طلا در آب، سطح جدید آب را یادداشت کنید.
- تغییر سطح آب نشان‌دهنده حجم جابجا شده توسط طلا است.
- چگالی طلا را با استفاده این فرمول محاسبه کنید:
چگالی= وزن طلا (گرم)/ حجم آب جابجا‌شده (سانتی‌متر مکعب)
چگالی طلا خالص (۲۴ عیار) باید تقریباً ۱۹.۳۲ گرم بر سانتی‌متر مکعب باشد.
- اگر چگالی محاسبه‌شده نزدیک به ۱۹.۳۲ گرم بر سانتی‌متر مکعب باشد، احتمالاً طلا واقعی و خالص است.
- اگر چگالی پایین‌تر از ۱۹.۳۲ گرم بر سانتی‌متر مکعب باشد، احتمالاً طلا تقلبی یا حاوی آلیاژهای دیگر است.
تست آهنربا و بررسی خاصیت مغناطیسی طلا
طلا غیرمغناطیسی است و به آهنربا جذب نمی‌شود. این ویژگی مهم طلا، روشی ساده و کاربردی برای تشخیص اصالت آن ارائه می‌دهد. آزمایش با آهنربا، یکی از سریع‌ترین و راحت‌ترین روش‌ها برای بررسی وجود فلزات دیگر مانند آهن یا نیکل در طلا است که می‌تواند به تشخیص طلاهای تقلبی کمک کند. برای انجام تست آهنربا بر طلا بایستی از یک آهنربای قوی مانند آهنربای نئودیمیومی یا صنعتی و قطعه طلای مدنظر استفاده کنید. مراحل آزمایش به شرح زیر است:
- آهنربا را به آرامی نزدیک قطعه طلا ببرید. نیازی به تماس مستقیم نیست؛ فقط کافی است که آهنربا در فاصله نزدیک قرار گیرد.
- اگر قطعه طلا به آهنربا جذب نشد، احتمالاً طلا اصل است.
- اگر قطعه طلا به آهنربا جذب شد یا حرکت کرد، احتمال وجود فلزات مغناطیسی مانند آهن، نیکل یا کبالت در آن وجود دارد. این امر می‌تواند نشان‌دهنده تقلبی بودن طلا یا وجود ناخالصی در آن باشد.
- اگر طلا به شدت به آهنربا جذب شد، احتمالاً حاوی فلزات مغناطیسی مانند آهن یا نیکل است که نشان‌دهنده تقلبی بودن آن است.
باید بدانید که طلای سفید معمولاً حاوی آلیاژهای پالادیوم یا نیکل است که ممکن است خاصیت مغناطیسی داشته باشند. بنابراین، نتایج تست آهنربا برای طلای سفید ممکن است دقیق نباشد. همچنین آهنربای معمولی ممکن است خاصیت مغناطیسی فلزات را به‌درستی تشخیص ندهد. بهتر است از آهنربای نئودیمیومی استفاده کنید.
استفاده از سرکه برای تشخیص طلای اصل
سرکه یکی از روش‌های خانگی ساده و موثر برای تشخیص اصالت طلا است. طلا به دلیل ماهیت شیمیایی پایدار خود، با اسیدها (از جمله سرکه) واکنش نشان نمی‌دهد. این ویژگی خاص به شما کمک می‌کند تا در خانه به سادگی و بدون نیاز به ابزارهای پیشرفته، طلا را از فلزات تقلبی یا دارای پوشش طلایی تشخیص دهید. نحوه تشخیص طلای اصل از تقلبی در خانه با کمک آزمایش سرکه طبق روند زیر انجام می‌شود:
- قبل از آزمایش، طلا را با یک پارچه نرم و کمی آب تمیز کنید تا از هرگونه آلودگی و چربی پاک شود.
- قطعه طلا را داخل ظرف قرار دهید و به مقدار کافی سرکه سفید روی آن بریزید تا کاملاً در سرکه غوطه‌ور شود. اگر قطعه کوچک است، می‌توانید سرکه را با قطره‌چکان به طور مستقیم روی سطح آن بریزید.
- اجازه دهید طلا به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در سرکه بماند.
- قطعه طلا را از سرکه خارج کنید و آن را با آب ولرم بشویید. سپس با یک پارچه نرم خشک کنید و سطح آن را بررسی کنید.
- اگر طلا هیچ تغییری در رنگ، درخشندگی یا سطح خود نشان نداد، احتمالاً طلای اصل است. طلا با اسید موجود در سرکه واکنش نمی‌دهد، زیرا نسبت به خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم است.
- اگر رنگ قطعه تغییر کرد، کدر شد یا لایه‌ای از سطح آن پاک شد، احتمالاً طلا تقلبی است یا تنها دارای پوشش طلایی است. در این موارد، فلز زیر روکش ممکن است آهن، برنج یا نیکل باشد که با سرکه واکنش می‌دهند.
نکته مهم هنگام استفاده از سرکه برای تشخیص طلا این است که روش ممکن است برای طلای سفید یا آلیاژهای طلای پایین‌عیار (مانند ۱۰ یا ۱۴ عیار) نتایج دقیقی نداشته باشد.
تست خراش طلا با سرامیک بدون لعاب
تست خراش با سرامیک بدون لعاب یکی از روش‌های ساده و قابل اجرا برای تشخیص اصالت طلا است. در این روش، قطعه طلا بر روی سطح یک سرامیک خالص و بدون لعاب مانند پشت کاشی‌های بدون پوشش یا سرامیک خام کشیده می‌شود تا رنگ رد به‌جا مانده بررسی شود. مراحل انجام آزمایش خراش طلا با سرامیک به روش زیر است:
- اطمینان حاصل کنید که سطح سرامیک تمیز و بدون لعاب باشد. لعاب یا پوشش سرامیک می‌تواند نتیجه آزمایش را مختل کند.
- قطعه طلا را با فشار ملایم و زاویه‌ای مناسب روی سطح سرامیک بکشید. حرکت باید یکنواخت و روان باشد تا رد مشخصی ایجاد شود.
- رنگ ردی که طلا بر روی سرامیک می‌گذارد را بررسی کنید.
- اگر رد به‌جا مانده از طلا بر روی سرامیک به رنگ طلایی یا زرد باشد، احتمالاً طلا اصل است. این رنگ نشان‌دهنده خلوص و ویژگی ذاتی طلا است.
- اگر رد باقی‌مانده به رنگ سیاه یا خاکستری باشد، احتمالاً قطعه از فلزی دیگر با روکش طلا ساخته شده است. فلزات مانند برنج، آهن یا نیکل چنین ردی را ایجاد می‌کنند.
این روش ممکن است باعث ایجاد خراش‌های کوچک روی سطح طلا شود. در مورد قطعات قیمتی یا تزئینی، توصیه می‌شود این روش با احتیاط انجام شود.
روش پیشرفته تست اسید نیتریک برای تشخیص طلا
تست اسید نیتریک یکی از روش‌های دقیق و پیشرفته برای تشخیص اصالت طلا و تفکیک آن از فلزات تقلبی یا دارای روکش طلا است. این روش بر پایه خواص شیمیایی طلا انجام می‌شود، زیرا طلا به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، با اسید نیتریک واکنش نمی‌دهد. در حالی که بیشتر فلزات دیگر مانند برنج، نقره، و مس، به سرعت با این اسید واکنش نشان داده و دچار تغییرات شیمیایی می‌شوند. مراحل انجام تست اسید نیتریک به شکل زیر است:
- با استفاده از سوزن یا سوهان، یک خراش کوچک و ناپیدا روی سطح طلا ایجاد کنید تا لایه بیرونی احتمالی روکش طلا برداشته شود. این کار اطمینان می‌دهد که اسید با فلز اصلی در تماس است.
- چند قطره اسید نیتریک خالص (در غلظت ۶۸-۷۰٪) را با دقت روی قسمت خراشیده شده بریزید. مطمئن شوید که در فضای باز یا در مکانی با تهویه مناسب این کار را انجام می‌دهید، زیرا بخارات اسید خطرناک هستند.
- تغییر رنگ یا واکنش شیمیایی قطعه طلا را در تماس با اسید بررسی کنید.
- اگر طلا اصل باشد، در تماس با اسید نیتریک هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد. این بدان معناست که رنگ طلا تغییر نمی‌کند و اثری از خوردگی یا کف ایجاد نمی‌شود.
- اگر طلا دارای عیار پایین باشد (مثلاً ۱۰ یا ۱۴ عیار)، ممکن است اسید نیتریک باعث تغییر رنگ بسیار جزئی در سطح آن شود.
- اگر قطعه از فلزات دیگری مانند مس یا برنج ساخته شده باشد، در تماس با اسید تغییر رنگ داده و به سبز یا قهوه‌ای تبدیل می‌شود.
- فلزات با روکش طلا نیز ممکن است اسید را تحمل کنند، اما قسمت خراشیده‌شده تغییر رنگ خواهد داد.
این آزمایش را نباید بدون دانش کافی یا ابزارهای ایمنی انجام دهید. اسید نیتریک بسیار خورنده و خطرناک است و می‌تواند به پوست و چشم آسیب جدی برساند. حتماً از دستکش، عینک محافظ، و تهویه مناسب استفاده کنید.
بررسی تغییر رنگ طلا در تماس با مواد شیمیایی خانگی
یکی از روش‌های ساده برای تشخیص اصالت طلا، آزمایش آن با استفاده از مواد شیمیایی خانگی است. طلا خالص به دلیل ویژگی‌های شیمیایی منحصربهفرد خود، در تماس با اکثر مواد شیمیایی خانگی مانند سفیدکننده، آب‌لیمو، سرکه و جوش‌شیرین تغییر رنگ نمی‌دهد. در مقابل، فلزات تقلبی یا روکش‌شده ممکن است در تماس با این مواد دچار تغییر رنگ شوند.
سفیدکننده وایتکس
چند قطره سفیدکننده را روی قطعه طلا بریزید یا طلا را برای چند دقیقه در محلول رقیق‌شده وایتکس قرار دهید. سپس طلا را با آب بشویید و بررسی کنید.
- طلای اصل: تغییری در رنگ یا ظاهر طلا ایجاد نمی‌شود.
- طلا تقلبی یا روکش‌شده: سفیدکننده باعث تغییر رنگ طلا به سبز، قهوه‌ای یا تیره شدن سطح آن می‌شود. این نشانه وجود فلزات پایه مانند مس یا نیکل است.
سرکه سفید
طلا را در یک ظرف کوچک حاوی سرکه سفید قرار دهید و اجازه دهید به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه بماند. سپس آن را بشویید و خشک کنید.
- طلای اصل: بدون تغییر باقی می‌ماند.
- طلا تقلبی یا ناخالص: ممکن است سطح آن تغییر رنگ دهد یا لکه‌های سیاه و سبز ایجاد شود.
آب لیمو
کمی آب‌لیمو را روی قطعه طلا بریزید یا طلا را برای چند دقیقه در آن غوطه‌ور کنید.
- طلای اصل: هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد.
- طلا تقلبی یا روکش‌شده: ممکن است لکه‌های سیاه یا تغییر رنگ ظاهر شود.
جوش شیرین
خمیر غلیظی از جوش‌شیرین و آب تهیه کنید و آن را با یک مسواک نرم روی سطح طلا بمالید. سپس آن را بشویید.
- طلای اصل: درخشندگی بیشتری پیدا می‌کند.
- طلا تقلبی: ممکن است لکه‌های تیره یا خراش‌های سطحی ظاهر شود.
تفسیر تغییر رنگ‌ها در طلا
- طلا خالص (۲۴ عیار) یا عیارهای بالا (۱۸ یا ۲۲ عیار) مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی نشان می‌دهند و تغییری در رنگ یا ساختار آن ایجاد نمی‌شود.
- طلاهایی که با فلزات دیگر مانند مس یا نیکل ترکیب شده‌اند، ممکن است در تماس با مواد شیمیایی کمی تغییر رنگ دهند، اما این تغییرات معمولاً جزئی است.
- فلزات تقلبی یا طلاهای دارای روکش، به‌ویژه اگر از فلزاتی مانند برنج، آهن یا نیکل ساخته شده باشند، در تماس با مواد شیمیایی تغییر رنگ می‌دهند. تغییرات معمول شامل لکه‌های سبز، سیاه یا کدر شدن سطح است.
همچنین تغییر رنگ قطعه ممکن است به دلیل آلودگی سطحی یا سایر عوامل باشد، نه لزوماً تقلبی بودن طلا.
استفاده از لوازم آرایشی برای تشخیص طلای اصل
روش استفاده از لوازم آرایشی برای تشخیص طلای اصل یکی از روش‌های ساده و خانگی است که نیازی به تجهیزات خاص ندارد. این روش معمولاً با استفاده از موادی مانند کرم‌پودر یا لوازم آرایشی حاوی فلزات خاص انجام می‌شود. طلا به دلیل ویژگی‌های شیمیایی منحصربهفرد خود، در تماس با پوست یا لوازم آرایشی واکنش متفاوتی نسبت به فلزات تقلبی نشان می‌دهد.
استفاده از کرم‌پودر و عرق پوست
مقدار کمی از کرم‌پودر (ترجیحاً به رنگ روشن) را روی قسمتی از پوست خود (مانند دست یا بازو) بزنید و به‌خوبی پخش کنید تا لایه نازکی از آن روی پوست باقی بماند.
- صبر کنید تا کرم‌پودر به‌خوبی خشک شود و پوست کمی عرق کند (می‌توانید برای تسریع، پوست را کمی مرطوب کنید).
- قطعه طلا را به‌آرامی روی کرم‌پودر و پوست بکشید.
- طلای اصل روی کرم‌پودر یک خط خاکستری یا سیاه به‌جا می‌گذارد. این خط به دلیل واکنش طلا با عرق بدن و کرم‌پودر ایجاد می‌شود.
- طلا تقلبی ممکن است خطی سبز یا تغییر رنگ دیگری روی کرم‌پودر ایجاد کنند، یا هیچ خطی باقی نگذارند.
استفاده از مداد آرایشی (خط چشم)
مقدار کمی از خط چشم را روی پوست بمالید و آن را به‌خوبی پخش کنید تا سطحی صاف و یکدست ایجاد شود.
- قطعه طلا را به‌آرامی روی سطحی که خط چشم زده‌اید بکشید.
- طلای اصل یک خط خاکستری یا تیره روی خط چشم ایجاد می‌کند.
- طلا تقلبی هیچ خطی روی خط چشم باقی نمی‌گذارد یا ممکن است خطی به رنگ‌های دیگر (سبز یا قرمز) ظاهر شود
تست حرارت و واکنش طلا به دمای بالا
یکی از روش‌های رایج و کاربردی برای تشخیص اصالت طلا، آزمایش آن با استفاده از دمای بالا یا حرارت است. طلا به دلیل داشتن نقطه ذوب بالا (۱۰۶۴ درجه سانتی‌گراد) و مقاومت زیاد در برابر حرارت، در تماس با دمای بالا واکنش خاصی از خود نشان نمی‌دهد. این ویژگی، آن را از بسیاری از فلزات تقلبی یا روکش‌شده متمایز می‌کند.
- قطعه طلا را تمیز کنید تا هرگونه چربی یا آلودگی از سطح آن پاک شود.
- با استفاده از انبر یا پنس، قطعه طلا را محکم بگیرید تا از تماس مستقیم دست با شعله جلوگیری شود.
- شعله را به‌آرامی روی طلا حرکت دهید و آن را به مدت ۳۰-۶۰ ثانیه در معرض حرارت قرار دهید.
- بعد از اعمال حرارت، طلا را بررسی کنید تا واکنش آن را نسبت به دمای بالا ارزیابی کنید.
- طلای اصل در برابر حرارت تغییر رنگ نمی‌دهد و ساختار آن دست‌نخورده باقی می‌ماند. بعد از خنک‌شدن، طلا به حالت اولیه خود بازمی‌گردد و هیچ اثری از سوختگی یا تغییر در سطح آن باقی نمی‌ماند.
- طلا با عیار پایین ممکن است به دلیل وجود ناخالصی‌های بیشتر مانند مس یا نقره، کمی تیره شود، اما پس از خنک‌شدن و تمیز کردن، به حالت اولیه بازمی‌گردد.
- طلا تقلبی یا روکش‌شده ممکن است روکش آن بسوزد و رنگ اصلی فلز زیرین آشکار شود. همچنین فلزات پایه مانند مس، برنج یا نیکل ممکن است در برابر حرارت تغییر رنگ داده و کدر یا سبز شوند.
- طلای سفید یا روکش‌دار مانند رودیوم نیز ممکن است دچار تغییرات جزئی شود، اما بخش داخلی طلا آسیبی نمی‌بیند.
تشخیص اصالت طلا از طریق صدا
تست صوتی یکی از روش‌های سنتی و ساده برای تشخیص اصالت طلا است. طلا به دلیل چگالی بالا و ویژگی‌های منحصربهفرد ساختاری، هنگام ضربه زدن یا انداختن صدای خاصی تولید می‌کند. صدای طلا معمولاً شفاف، زنگ‌دار و با دوام کوتاه است، در حالی که فلزات تقلبی یا با روکش طلا صدایی متفاوت دارند. روش انجام تست صوتی طلا به شرح زیر است:
- قطعه طلا را تمیز کنید تا هیچ‌گونه آلودگی یا روکش اضافی روی آن وجود نداشته باشد.
- قطعه طلا را به‌آرامی روی یک سطح سخت مانند شیشه یا چوب بزنید یا آن را از ارتفاع کوتاه (حدود ۱۵-۲۰ سانتی‌متر) روی سطح بیندازید.
- به صدای تولیدشده دقت کنید. می‌توانید از یک قطعه طلای اصل برای مقایسه استفاده کنید.
- برای اطمینان بیشتر، این آزمایش را با فلزات تقلبی (مانند برنج یا مس) نیز انجام دهید و صداها را مقایسه کنید.
- طلای اصل صدایی زنگ‌دار، واضح و با طنین کوتاه تولید می‌کند. این صدا به دلیل تراکم بالای طلا و خلوص آن است.
- طلا با عیار پایین صدایی زنگ‌دار اما کمتر واضح نسبت به طلای خالص تولید می‌کند. ناخالصی‌های موجود در طلا ممکن است صدا را کمی متفاوت کنند.
- طلا تقلبی یا روکش‌شده صدای خفه، کدر یا غیرزنگ‌دار تولید می‌کند. باید بدانید که فلزات پایه مانند مس، برنج یا نیکل به دلیل تراکم کمتر، صدای متفاوتی دارند.
- طلای سفید به دلیل وجود آلیاژهای خاص ممکن است صدایی کمتر زنگ‌دار تولید کند، اما همچنان از فلزات تقلبی قابل‌تمایز است.
تست حساسیت پوستی و بررسی واکنش طلا با پوست
یکی از روش‌های قدیمی و رایج برای بررسی اصالت طلا، استفاده از واکنش آن با پوست است. طلا به دلیل ویژگی‌های شیمیایی خاص خود، در تماس با پوست انسان معمولاً واکنشی ایجاد نمی‌کند. اما فلزات تقلبی یا آلیاژهای کم‌عیار ممکن است باعث تغییر رنگ پوست یا ایجاد حساسیت شوند. این روش به‌ویژه در جواهرات روزمره مانند انگشتر، دستبند یا گردنبند قابل‌استفاده است. روش انجام تست حساسیت پوستی به شرح زیر است:
- قطعه طلا را به‌خوبی تمیز کنید تا هیچ‌گونه آلودگی یا چربی روی سطح آن باقی نماند. پوست خود را نیز تمیز و خشک کنید.
- قطعه طلا مانند انگشتر، گردنبند یا زنجیر را به مدت ۲ تا ۶ ساعت یا بیشتر روی پوست خود قرار دهید. بهترین نقاط برای آزمایش، قسمت‌های پرتعریق مانند گردن یا انگشتان هستند.
- بعد از گذشت مدت‌زمان مشخص، پوست زیر طلا را بررسی کنید.
- طلای اصل: پوست تغییر رنگ نمی‌دهد و هیچ اثری از تحریک یا لکه دیده نمی‌شود. البته اگر طلای عیار پایین (مثلاً ۱۴ عیار یا کمتر) باشد و دارای مقادیر بیشتری از فلزات دیگر (مانند مس یا نیکل) باشد، ممکن است واکنش‌های بسیار خفیفی رخ دهد.
- طلا با عیار پایین یا تقلبی: اگر پوست زیر طلا به رنگ سبز یا سیاه تغییر کند، نشان‌دهنده وجود فلزاتی مانند مس یا نیکل در ترکیب طلا است.
- حساسیت یا خارش: برخی فلزات تقلبی یا نامرغوب ممکن است باعث ایجاد حساسیت پوستی شوند که با خارش، قرمزی یا تحریک پوست مشخص می‌شود.
- طلای روکش‌شده: اگر روکش طلا نازک باشد، فلز پایه زیر آن (مانند برنج یا مس) ممکن است با پوست واکنش نشان دهد و باعث تغییر رنگ شود.
چرا طلا با پوست واکنش نشان نمی‌دهد؟
طلا یک فلز نجیب (Noble Metal) است، به این معنا که در برابر اکسیداسیون و خوردگی مقاوم است.
این ویژگی باعث می‌شود که طلا با عرق بدن، اسیدهای طبیعی پوست یا عوامل محیطی واکنش شیمیایی نداشته باشد. فلزات تقلبی یا آلیاژهای نامرغوب (مانند مس، نیکل یا برنج) به‌راحتی اکسید شده و ممکن است باعث تغییر رنگ پوست یا تحریک آن شوند.
استفاده از کیت‌های تست خانگی برای تشخیص طلا
کیت‌های تست خانگی یکی از ابزارهای قابل‌اعتماد و کاربردی برای تشخیص اصالت طلا هستند. این کیت‌ها معمولاً شامل موادی مانند اسیدهای مخصوص، سنگ‌های تست، و راهنماهایی برای استفاده هستند که به شما امکان می‌دهند به‌راحتی در خانه طلای اصل را از طلای تقلبی یا ناخالص تشخیص دهید. این روش دقیق‌تر از بسیاری از تست‌های خانگی مانند حرارت یا خراش است و برای قطعات مختلف طلا با عیارهای متفاوت مناسب است. اجزای کیت تست طلا شامل موارد زیر است:
- اسیدهای تست: شامل بطری‌های کوچک حاوی اسیدهای مختلف برای عیارهای ۱۰، ۱۴، ۱۸، ۲۲ و گاهی ۲۴ که در آن هر اسید برای تشخیص یک محدوده خاص از عیار طلا طراحی شده است.
- سنگ تست (Touchstone): یک سنگ سیاه صاف که به‌عنوان سطحی برای خراش دادن طلا و آزمایش با اسید استفاده می‌شود.
- دستکش‌های محافظ برای ایمنی.
- قطره‌چکان برای اعمال دقیق اسید.
- پاک‌کننده برای تمیز کردن سنگ تست.
نمونه‌های خارجی این نوع کیت در وبسایت آمازون موجود است که نمونه آن را از این لینک می‌توانید مشاهده کنید. مراحل استفاده از کیت تست طلا به شرح زیر است:
- طلای مورد آزمایش را به‌خوبی تمیز کنید تا هرگونه آلودگی، چربی، یا گردوغبار از سطح آن پاک شود.
- اگر قطعه دارای روکش است، مطمئن شوید که تست را روی بخشی از سطح داخلی یا خراش‌دار انجام می‌دهید.
- قطعه طلا را با فشار مناسب روی سنگ تست بکشید تا یک خط واضح و مداوم ایجاد شود. این خط باید لایه‌ای از فلز واقعی طلا باشد، نه صرفاً روکش سطحی.
- با استفاده از قطره‌چکان یا بطری اسید، یک قطره از اسید مخصوص عیار مربوطه را روی خط خراشیده‌شده بریزید. برای مثال، اگر فکر می‌کنید طلا ۱۸ عیار است، از اسید مخصوص ۱۸ استفاده کنید.
- تغییرات روی خط خراشیده‌شده را بررسی کنید.
- اگر طلا اصل باشد، خط طلا بدون تغییر باقی می‌ماند. همچنین اگر خط در برابر اسید ۱۸K مقاوم بماند ولی در برابر اسید ۲۲K محو شود، طلا ۱۸ عیار است.
- در طلای تقلبی یا ناخالص خط خراشیده‌شده محو می‌شود یا تغییر رنگ می‌دهد. اگر خط خراشیده‌شده روی سنگ سریعاً در برابر اسید محو شود، نشان‌دهنده وجود روکش طلا روی یک فلز پایه مانند مس یا برنج است.
مراجعه به متخصصین برای تأیید حرفه‌ای اصالت طلا
در صورتی که به نتایج تست‌های خانگی خود اطمینان کامل ندارید یا نیاز به ارزیابی دقیق‌تر از اصالت و عیار طلای خود دارید، مراجعه به متخصصین بهترین راه‌حل است. متخصصین با استفاده از ابزارها و دانش تخصصی می‌توانند با دقت بیشتری اصالت طلا را تعیین کنند و از بروز اشتباهات جلوگیری کنند. اهمیت مراجعه به جواهرسازان معتبر برای تشخیص نهایی اصالت طلا بسیار گسترده است که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- دقت و اعتبار بالا: جواهرسازان معتبر از ابزارهای حرفه‌ای مانند دستگاه‌های اسپکتروسکوپی، XRF (فلورسانس اشعه ایکس) و آزمایشگاه‌های دقیق برای بررسی عیار و اصالت طلا استفاده می‌کنند. این ابزارها می‌توانند ترکیب شیمیایی طلا و درصد آلیاژهای موجود را با دقت بسیار بالا مشخص کنند.
- شناسایی فلزات تقلبی: متخصصین می‌توانند به‌سرعت فلزات تقلبی مانند برنج، مس، یا فلزات آبکاری‌شده را شناسایی کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند تفاوت بین طلای خالص و طلای آلیاژی را تشخیص دهند.
- بررسی مهرها و علائم استاندارد: جواهرسازان با تجربه می‌توانند مهرها، علائم حکاکی‌شده، و شماره‌های عیار را بررسی کنند و تطابق آن‌ها را با استانداردهای رسمی تأیید کنند.
- تعیین ارزش قطعات قدیمی یا عتیقه: برای جواهرات قدیمی یا عتیقه، متخصصین می‌توانند اطلاعاتی درباره قدمت، طراحی، و ارزش تاریخی آن ارائه دهند.
- مشاوره برای خرید یا فروش طلا: متخصصین می‌توانند به شما کمک کنند تا تصمیمات بهتری در مورد خرید یا فروش طلا بگیرید. آن‌ها اطلاعات به‌روز درباره بازار طلا و نرخ‌های جاری را ارائه می‌دهند.
- تشخیص طلاهای روکش‌شده یا پلاک طلا: طلاهای روکش‌شده یا آبکاری‌شده که ممکن است به‌عنوان طلای اصل عرضه شوند، توسط متخصصین قابل شناسایی هستند.
- ارائه گواهینامه اصالت طلا: برخی از جواهرسازان معتبر گواهینامه اصالت صادر می‌کنند که تأییدیه‌ای رسمی برای عیار و اصالت طلا است. این گواهینامه در معاملات بزرگ یا صادرات طلا بسیار اهمیت دارد.
سخن پایانی
تشخیص طلای اصل از تقلبی در خانه با روش‌های ساده‌ای مانند تست مغناطیس، استفاده از سرکه، تست وزن و بررسی نشانه‌های حک شده روی طلا امکان‌پذیر است. با این حال، اگر همچنان نسبت به اصالت طلای خود شک دارید، بهترین راه مراجعه به یک جواهرشناس یا طلافروشی معتبر برای بررسی دقیق‌تر است. توجه داشته باشید که سرمایه گذاری در طلا نیازمند دانش و دقت بالاست، پس همیشه از منابع معتبر خرید کنید و از روش‌های مطمئن برای سنجش اصالت آن بهره ببرید.
چرا خرید طلای اصل اهمیت دارد؟
خرید طلای اصل از جنبه‌های اقتصادی، سرمایه‌گذاری و کیفیت بسیار مهم است. طلای واقعی ارزش خود را حفظ کرده و اغلب در طول زمان افزایش قیمت دارد، در حالی که طلای تقلبی می‌تواند ضرر مالی به همراه داشته باشد. همچنین، خرید از فروشگاه‌های معتبر با فاکتور رسمی، امنیت قانونی را تضمین می‌کند. از نظر کیفیت، طلای اصل دوام بیشتری دارد و از تغییر رنگ، خوردگی یا حساسیت‌های پوستی جلوگیری می‌کند.
انواع روش تشخیص طلای اصل از تقلبی در خانه چیست؟
بررسی علائم و حکاکی‌های روی طلا، آزمایش چگالی و سنجش وزن طلا، تست آهنربا و بررسی خاصیت مغناطیسی طلا، استفاده از سرکه، تست خراش طلا با سرامیک بدون لعاب ، روش پیشرفته تست اسید نیتریک، بررسی تغییر رنگ طلا در تماس با مواد شیمیایی خانگی، استفاده از لوازم آرایشی، تست حرارت، تست صدا، تست حساسیت پوستی و استفاده از کیت‌های تست خانگی از جمله روش‌های کاربردی برای تشخیص طلای اصل از تقلبی در خانه هستند.
چرا بهتر است برای تشخیص اصالت طلا به متخصص مراجعه کنیم؟
روش‌های خانگی دقت محدودی دارند، اما متخصصین با ابزارهای حرفه‌ای مانند XRF و بررسی‌های دقیق، می‌توانند اصالت و عیار طلا را با اطمینان بیشتری تعیین کنند. اگر قصد خرید، فروش یا سرمایه‌گذاری دارید، مراجعه به کارشناس از ضررهای احتمالی جلوگیری می‌کند.
فهرست مطالب
