بازار طلای کشور در یک سال گذشته نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. طلای 18 عیار حدود 138 درصد و سکه طرح جدید حدود 131 درصد افزایش قیمت داشته‌اند. بخشی از این رشد ناشی از تحولات سیاسی داخلی و خارجی مرتبط با ایران بوده و بخشی دیگر تحت تأثیر نوسانات بازارهای جهانی.
قیمت اونس طلای جهانی در این مدت با رکوردشکنی‌های متوالی به 2954 دلار رسید که رشد بیش از 46 درصدی را نشان می‌دهد. افزایش نااطمینانی‌های اقتصادی ناشی از جنگ اوکراین، تشدید درگیری‌ها در غزه و تهدیدهای تجاری ترامپ از عوامل اصلی این نوسانات بوده‌اند. این وضعیت سرمایه‌گذاران را به سمت طلا به‌عنوان یک دارایی امن سوق داده است.
افزایش صادرات و واردات طلا در جهان
در سال‌های اخیر، علاوه بر رشد چشمگیر مبادلات طلا، تقاضای آن توسط بانک‌های مرکزی نیز افزایش یافته است. صادرات جهانی طلا که در سال 2013 بیش از 500 میلیارد دلار بود، پس از کاهش در بازه 2014 تا 2019، از سال 2020 مجدداً رشد کرد و در سال 2022 به 469 میلیارد دلار رسید. سوئیس با 21 درصد، انگلستان با 16 درصد و امارات و آمریکا هر یک با 8 درصد، بزرگ‌ترین صادرکنندگان طلا در این سال بودند.
همچنین، واردات جهانی طلا در سال 2022 به 490 میلیارد دلار رسید که بالاترین رقم در یک دهه اخیر محسوب می‌شود. سوئیس، چین و امارات بزرگ‌ترین واردکنندگان طلا بودند.
رشد ذخایر طلای بانک‌های مرکزی در 2023
طبق گزارش شورای جهانی طلا (WGC)، بانک‌های مرکزی در سال 2023 برای دومین سال متوالی بیش از 1000 تن طلا خریداری کردند. در سال 2022 رکورد 1082 تن و در سال 2023 میزان 1037 تن ثبت شد. بانک مرکزی چین و لهستان بزرگ‌ترین خریداران طلا در این سال بودند.
تداوم روند تقاضای جهانی طلا در 2024
شورای جهانی طلا اعلام کرده که تقاضای جهانی برای طلا در سال 2024 به 4974.5 تن رسیده که 1 درصد افزایش نسبت به 2023 داشته است. بانک‌های مرکزی در این سال 1044 تن طلا خریداری کردند. لهستان، ترکیه، هند، آذربایجان و چین در صدر خریداران طلا قرار دارند.
واردات 80 تن طلا توسط ایران در 10 ماهه 1403
ایران نیز در راستای روند جهانی، خرید طلا را افزایش داده است. طبق آمارها، در 10 ماهه 1403 بیش از 80 تن طلا به ارزش 6.5 میلیارد دلار وارد کشور شده که نسبت به سال گذشته (30 تن به ارزش 1.9 میلیارد دلار) رشد چشمگیری داشته است.
پیش‌بینی روند آتی قیمت طلا
آینده قیمت طلا بستگی زیادی به تحولات سیاسی دارد. در صورت کاهش تنش‌ها، قیمت طلا احتمالاً کاهش خواهد یافت، اما تشدید بحران‌ها می‌تواند رشد بیشتری برای آن رقم بزند. در سناریوی تثبیت وضعیت فعلی، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که طلا به روند صعودی ادامه دهد، اما با شیب کمتر.
قیمت اونس طلا در معاملات روز یکشنبه 6 اسفند 1403 به 2956 دلار رسید و سپس به 2942 دلار بازگشت. کاهش تنش‌های غزه و احتمال مذاکرات روسیه و اوکراین می‌تواند بر روند نزولی طلا تأثیر بگذارد، مشروط بر اینکه بحران جدیدی رخ ندهد.
در بازار داخلی، دلار به 91 هزار و 580 تومان، طلای 18 عیار به 6 میلیون و 570 هزار تومان و سکه طرح جدید به 74 میلیون و 500 هزار تومان رسید.
اقدامات بانک مرکزی برای کنترل بازار طلا و ارز
بانک مرکزی دومین مرحله پیش‌فروش سکه را از چهارشنبه 8 اسفند برگزار می‌کند. پیش‌بینی می‌شود این مرحله با استقبال بیشتری همراه باشد و به کاهش نوسانات کمک کند.
جمع‌بندی: کاهش تنش‌های سیاسی و ذخایر مناسب بانک مرکزی می‌تواند به کاهش قیمت طلا و ارز کمک کند. از سوی دیگر، روند جهانی اونس طلا همچنان عاملی کلیدی در تعیین قیمت‌ها خواهد بود.
